1 Семинар тапсырмасы
ҒЫЛЫМ, ОНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ
1 тапсырма. Талқылауға арналған сұрақтар:
1. Ғылым, оның мақсаттары, пәні, негізгі функциялары. Ғылымдардың жіктелуі;
2. Ғылымның пайда болуы және қалыптасуы. Ғылыми революциялар;
3. Қазіргі қоғам өміріндегі ғылымның рөлі.
4. Жүйе ретінде ғылыми білім, оның құрылымы;
5. Білім берудегі ғылымның рөлі және ғылыми қызметтің қажеттілігі.
2-тапсырма. Келесі анықтама кімге тиесілі: Автор туралы мәліметтер жазыңыз.
«Ғылым-бұл адамның даму, жүйелеу және білімін тексеру. Барлық білім ғылыми емес, тек жақсы дәлелденген және негізделген білім ғылым болып саналады»
(«Наука - это деятельность человека по выработке, систематизации и проверке знаний. Научным является не всякое знание, а лишь хорошо проверенное и обоснованное».)
3-тапсырма. Ұғымдарды тұжырымдау. Қажет болса, түсіндірме сөздікке жүгініңіз:
Өзгергіштік (вариативность), гуманизация, түйсік (интуция), таным, тұжырымдама, критерий, білім, субъект, негіздеме, әлеует, қағида, регламенттелу, ғылыми революциялар, мәртебе, аударма, талап (требования), философия, парадигма, ғылым, парағылым (паранаука).
4 тапсырма . Проблемалық тапсырма. – Ғылым білім ретінде өздігінен өмір сүреді
- Білу үшін білім аңыз миф па, әлде шындық па?
Эссе жазыңыз (аз көлемді және бос композицияның прозалық құрамы). Проблемалық тапсырма мен ұсынылған қорытынды туралы өз пікіріңіз бен пайымдауыңызды айтыңыз.
5 тапсырма. Журналдағы мақаланы өз қалауыңыз бойынша талдаңыз: өздеріңіз иетернеттен мақала тауып төмендегі талаптарды орындаңыз.
1. Мақаланы ештеңе жазбай бір рет оқыңыз. Бірінші оқылым материалдың жалпы тұжырымдамасын түсіну және оның мазмұны туралы жалпы түсінік алу үшін қолданылуы керек;
2. Сізге түсініксіз терминдердің немесе сөздердің мағынасын тексеріңіз. Талдауды бастамас бұрын барлық деректерді түсінгеніңізге көз жеткізуіңіз керек;
3. 3-4 сөйлемнен тұратын мақаланың қысқаша мазмұнын жазып көріңіз. Егер сіз мұны істей алмасаңыз, оны қайта оқу қажет болуы мүмкін;
4. Негізгі деректерді көрсету үшін мақаланы екінші рет қайта оқыңыз. Оны бірінші рет оқығаннан гөрі баяу оқып шығыңыз және оқу барысында шеттерге белгілер қойыңыз;
5. Мақалада негізгі тезистерді бөлектеңіз. Бұл автор баса назар аударатын немесе оның материалында дәлелдеуге тырысатын негізгі дәлел болуы керек. Сіздің талдауыңыз осы тезиске қайта оралады автор өз аудиториясын қаншалықты сәтті сендіре алғанын шешіңіз.
6 тапсырма. Практикалық жұмыстың тақырыбына сай кроссворд жасаңыз.
7 тапсырма. Жабық типтегі тест тапсырмаларын орындаңыз
Нұсқаулық: дұрыс жауап нұсқаларына сәйкес келетін әріптерді таңдаңыз.
1. Ғылым - бұл дамыту мен жүйелеуге бағытталған адам қызметінің саласы ________________ шындық туралы білім:
А) Зерттеу.
B) Теориялық.
C) Объективті.
D) Диалектикалық.
2. Қазіргі ғылым Қай ғасырда пайда болды:
А) XIV ғасырда.
B) XV ғасырда.
C) XVI ғасырда.
D) XVII ғасырда.
3. Ең беделді және әйгілі ғылыми сыйлық:
А) Карл Фридрих Гаусс Сыйлығы.
B) Нобель сыйлығы.
C) Декарт Сыйлығы.
D) Филдс сыйлығы және медалі.
4. Ф. Энгельстің ғылым классификациясында қандай екі тәсіл бар:
А) Экономикалық.
B) Тарихи.
C) Логикалық.
D) Психологиялық.
5. Ғылым философиясы неге бағытталған:
А)тәжірибелік жолмен сенімді жауаптар алу.
B) ғылыми білімді жинақтау процесінің үздіксіздігінде.
C) ғылымның рөлі мен маңыздылығын анықтауда.
D) ғылыми әдісті қолдану кезінде зерттеуде.
6. Ғылымның танымдық қызметі:
А) қоршаған әлем, қоғам және адам туралы білімді кеңейту.
B) оқытудың жаңа технологияларын құру.
C) қоғамның өндірістік күштерінде жаңа технологияларды дамыту.
D) қоршаған әлем, қоғам және адамның өзі туралы білімді жүйелеу.
7. Көптеген ғалымдардың пікірінше, ғылымның идеалы қандай:
А) мәселелерді шешу.
B) Заң.
C) көзқарас.
D) Шындық.
8. Ғылымды насихаттауда не маңызды рөл атқарады:
А) Ғылыми фактілер.
B) ғылыми қоғамдастық.
C) ғылыми әдебиеттер.
D) ғылыми фантастика.
9. Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар:
А) Тарих.
D) Саясаттану.
C) Физика.
D) Математика.
10. Оқытушылар үшін маңызды этикалық мәселе мыналармен байланысты:
А) білім беруде ғылыми жаңалықтарды пайдалану.
B) бизнестегі ғылыми жетістіктерді пайдалану.
C) ғылыми жетістіктерді адамгершілікке қарсы мақсаттарда пайдалану.
D) медицинада ғылыми жаңалықтарды қолдану.
11. Қазіргі Ғылым туралы пайымдаулар дұрыс па:
1) қазіргі қоғам ғылымнан техникалық идеяларды дамытуды талап етеді.
2) қазіргі ғылым тек техниканың дамуына байланысты дамиды.
А) тек А.
B) тек Б.
C) дұрыс А және Б.
D) екі үкім де дұрыс емес.
12. Ғылымның үш негізгі тұжырымдамасы:
А) ғылым ұйым ретінде.
B) ғылым білім ретінде.
C) ғылым Қызмет ретінде.
D) ғылым әлеуметтік институт ретінде.
13. Дүниетанымдық функцияның негізгі мақсаты:
А) әртүрлі құбылыстар мен процестерді түсіндіру.
B) әлемнің ғылыми дүниетанымы мен ғылыми бейнесін әзірлеу.
C) жаңа ғылыми білім шығару.
D) мәдени процестерді басқаруға ғылыми әдістерді енгізу.
14. Рухани өндіріс саласында ғылымның қандай қызметі ерекше маңызды орын алады:
А) Мәдени.
B) Өндірістік.
C) Танымдық.
D) Дүниетанымдық.
15. Бұл арқылы ғылым адамға тікелей әсер етеді:
А) адамдардың қарым-қатынасы арқылы.
B) Қазіргі қоғам арқылы.
C) мәдени процестерді басқару арқылы.
D) білім беру арқылы.
16. Қазіргі қоғамдағы жаңа өнертабыстардың басты проблемасы неде:
А) олардың жалған ақпараты болмауы үшін.
B) оларды төтенше жағдайларда пайдалану үшін.
C) сондықтан олар адамға қарсы емес.
D) оларды адамның әрекетінсіз басқаруға болмайды.
17. Ғылым не бере алмайды:
А) құбылыстардың пайда болуы мен дамуын дұрыс түсіндіру.
B) құбылыстар арасындағы маңызды байланыстарды ашу.
C) адамның нақты әлемнің объективті заңдылықтарын білумен қарулануы.
D) метафизикалық нысандарды түсіндіру.
18. Қазіргі ғылымның екі ерекшелігін таңдаңыз:
А) қызметтің ұжымдық формалары.
B) зерттеу құралдары мен әдістерін әзірлеу.
C) жаңа технологияларға негізделген әдістер.
D) ғылыми білімді өндіру және тарату.
8 тапсырма. Білімді бекітуге арналған сұрақтарға жауаптар жазыңыз:
1. Ғылым дегеніміз не? Оның негізгі міндеттері мен функцияларын атаңыз.
2. Әлемнің бейнесін қалыптастырудағы ғылымның рөлі қандай.
3. Қазіргі қоғамдағы ғылымның рөлі қандай.
4. Ғылым және антисциентизм ұғымдарын анықтаңыз.
5. Ғылыми прогресс ақырзаманға әкелуі мүмкін бе?
6. Ғылымның негізгі функциялары қандай? Олардың мақсаты неде.
7. Білім берудегі ғылымның маңызды рөлі қандай.
8. Ғылыми қызметтің ерекшелігі неде.
9. Қандай білімді ғылыми деп санауға болады.
10. Ғылымның негізгі мақсаттары мен міндеттеріне не жатады.
11. Ғылымның құрылымы қандай элементтерден тұрады.
12. Астрологияны ғылым деп санауға бола ма?
13. Ғылымдардың жіктелуі дегеніміз не? Сіз қандай классификацияларды атай аласыз.
14. Сіздің ойыңызша, бұл нағыз ғалымның өмірінің мәні.
15. А. Энштейннің әртүрлі типтегі адамдар туралы айтқанын қалай түсінесіз,
«Ғылым ғибадатханасында»тұратындар.
16. Ғылым нысаны мен пәні. Бұл ұғымдардың айырмашылығы неде.
17. Ғылымдарды саралау мен интеграциялаудың мәні неде.
18. ХХ ғасырдағы ғылымның негізгі жетістіктерін тізімдеңіз.
19. Бұл ғылым үшін бастапқы материал.
20. Неліктен кейбір ғалымдар философияны ғылым деп санамайды.
21. Ғылыми білімнің дұрыстығы қалай тексеріледі.
22. Жоғары оқу орнында оқытылатын ғылымдардың жіктелуін сипаттаңыз.
23. Техникалық ғылымдар дегеніміз не.
24. 2050 жылға дейін жақын болашаққа ғылымның болжамын беріңіз.
25. ХХІ ғасырда тезірек шешуді қажет ететін мәселелерді атаңыз.